Thao túng thị trường chứng khoán tạo ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tất cả các nhà đầu tư. Vậy thao túng thị trường là gì, hãy cùng tìm hiểu Stars Capital trong bài viết dưới đây.

Định nghĩa hành vi thao túng thị trường chứng khoán

Thao túng thị trường chứng khoán là gì – Thao túng thị trường chứng khoán là hành vi cố ý gây ảnh hưởng đến thị trường thông qua các phương pháp khác nhau nhằm trục lợi cho cá nhân. Trên thị trường, thao túng có thể được thực hiện bằng việc lợi dụng quy luật cung cầu từ đó tác động tới mức giá. Quy mô của thị trường càng lớn thì khả năng thao túng thị trường chứng khoán càng thấp.

Một trường hợp thường thấy là nhóm thao túng sẽ đẩy giá cổ phiếu lên đến mức mong muốn, sau đó xả hàng đột ngột. Nhóm thao túng sẽ thu được một nguồn lợi lớn nhờ chênh lệch giá trong khi các nhà đầu tư khác sẽ bị thua lỗ nặng.

Thao túng thị trường chứng khoán là hành vi cố ý gây ảnh hưởng đến thị trường thông qua các phương pháp khác nhau nhằm trục lợi cho cá nhân

Những dấu hiệu thao túng thị trường chứng khoán điển hình

Thao túng thị trường chứng khoán sẽ khiến tính thanh khoản và giá cổ phiếu biến động mạnh để tạo ra cung cầu giả. Vì thế dấu hiệu nhận biết đầu tiên chính là giá và khối lượng giao dịch tăng đột biến. Dấu hiệu này thường diễn ra ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vì có tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng, cũng như khối lượng giao dịch mỗi phiên thấp.

Đối với các công ty lớn, thì hoạt động thao túng thị trường chứng khoán có thể diễn ra ở cả 2 chiều tăng giảm của cổ phiếu. Những luồng ý kiến trên phương tiện truyền thông hoặc các tin đồn không được kiểm chứng chính là những công cụ hiệu quả. Các thông tin này khiến tâm lý của các nhà đầu tư bị ảnh hưởng, từ đó mắc những sai lầm nghiêm trọng.

Quy định đối với hành vi thao túng thị trường chứng khoán tại một số nước

Úc – Ủy ban Chứng khoán và Đầu tư (ASIC) chịu trách nhiệm quản lý, cấp phép và giám sát thị trường chứng khoán Úc. Trước năm 2001, thao túng thị trường chứng khoán bị coi là tội phạm hình sự, từ năm 2001 thì thao túng thị trường cũng được quy định ở Luật Dân sự với việc phạt tiền và bồi thường tổn thất theo tuyên án tại tòa án dân sự. Án hình sự, gồm có giam giữ, tiền phạt và thực hiện dịch vụ cộng đồng cũng như những hình thức xử phạt khác để thu hồi các lợi ích thu được từ các hành vi phạm tội.

Hongkong – Cơ quan quản lý thị trường chứng khoán Hồng Kông là Ủy ban Chứng khoán và Hợp đồng Tương lai (SFC) có trách nhiệm duy trì, thúc đẩy công bằng và hiệu quả, cũng khả năng cạnh tranh, tính minh bạch và trật tự  của thị trường. Thao túng thị trường chứng khoán là hành vi liên quan đến hai hoặc nhiều hơn giao dịch với mục đích tăng, giảm hay duy trì giá thị trường khiến cho người khác giao dịch. Mức phạt đối với hành vi này có thể lên tới  10 triệu đô la Hồng Kông và phạt tù đến 10 năm.

Anh – Cơ quan Kiểm soát Tài chính (FCA) chịu trách nhiệm trong lĩnh vực chứng khoán ở Anh. Các biện pháp trừng phạt phổ biến nhất được sử dụng bởi FCA là tiền phạt (không giới hạn về số tiền phạt) , công khai hành vi và đối tượng vi phạm, đình chỉ và hạn chế đối với đối tượng vi phạm, cảnh báo riêng.

Tại Việt Nam thao túng thị trường chứng khoán bị xử lý như thế nào?

Với Bộ luật Hình sự 2015, những hành vi phạm tội liên quan đến chứng khoán đã được quy định cụ thể hơn rất nhiều. Điều 211 quy định rõ về hành vi thao túng thị trường chứng khoán, theo đó người nào thu lợi bất chính từ 500.000.000 VNĐ đến dưới 1.500.000.000 VNĐ hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 VNĐ đến dưới 3.000.000.000 VNĐ, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 VNĐ đến 2.000.000.000 VNĐ hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Tại khoản 2 Điều 211 cũng quy định, nếu phạm tội thuộc một trong bốn trường hợp: có tổ chức; thu lợi bất chính 1.500.000.000 VNĐ trở lên; gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3.000.000.000 VNĐ trở lên; tái phạm nguy hiểm; thì sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000.000 VNĐ đến 4.000.000.000 VNĐ hoặc phạt tù từ 2 đến 7 năm.

Với những trường hợp chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì xử phạt hành chính như sau: Phạt tiền từ 1.000.000.000 VNĐ đến 1.200.000.000 VNĐ đối với hành vi giao dịch thao túng thị trường chứng khoán mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nhà đầu tư cần làm gì để tránh các hành vi thao túng?

Có kiến thức về chứng khoán

Đầu tiên, nhà đầu tư cần nắm thật rõ kiến thức về thị trường, bao gồm quy luật cung cầu, cũng như các yếu tố ảnh hưởng tới giá cổ phiếu. Từ đó, nhà đầu tư có thể đánh giá chính xác về thị trường, cũng như giảm được rủi ro khi hành vi thao túng thị trường chứng khoán diễn ra.

Hiểu rõ về doanh nghiệp

Hiểu về doanh nghiệp mà mình quan tâm là điều cần thiết. Để đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn không bị ảnh hưởng bởi hành vi thao túng. Hiểu về doanh nghiệp giúp nhà đầu tư phát hiện ra những dấu hiệu bất thường của giá cổ phiếu.

Xây dựng chiến lược đầu tư

Một nhà đầu tư kinh nghiệm luôn có một chiến lược đầu tư rõ ràng. Từ đó, nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác nếu như hành vi thao túng diễn ra.

Lời kết

Qua bài viết, bạn đọc có thể hiểu được thao túng thị trường chứng khoán là gì. Ngoài ra, để có thể tiến hành mua bán cổ phiếu một cách hiệu quả. Các nhà đầu tư có thể cân nhắc tham gia. Nhà đầu tư đừng quên thường xuyên theo dõi tin tức thị trường chứng khoán. Để từ đó đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn nhé!