Bài viết giải đáp mọi thắc và hướng dẫn về cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu cực kỳ chi tiết. Đọc xong bài này, nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch ngay trên thị trường chứng khoán.
Điều đầu tiên cần phải xác định rõ, thị trường chứng khoán là kênh dẫn vốn cho doanh nghiệp. Thị trường chứng khoán cũng là một kênh đầu tư cực kỳ tiềm năng, nhất là thị trường Việt Nam vẫn còn non trẻ, mới là thị trường cận biên, chưa lên thị trường mới nổi. Đây là xu hướng đầu tư tài chính trong tương lai.
Tuy nhiên, ngay từ khi mới bắt đầu, nhà đầu tư cần gạt ngay tư tưởng là “chơi chứng khoán” vì nó không phải cuộc chơi mà là đầu tư thực sự. Thành quả ngọt ngào chỉ đến đối với người nào thật sự nghiêm túc, có kỷ luật và sự am hiểu về thị trường chứng khoán.
Cách mở tài khoản để chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu
Để bắt đầu chơi chứng khoán, nhà đầu tư cần liên hệ các công ty chứng khoán để mở tài khoản. Bạn có thể đến trực tiếp địa chỉ công ty, văn phòng hay lên website để điền thông tin tại website của các công ty chứng khoán. Tuy nhiên, trước khi tiến hành mở tài khoản, bạn phải xác định được website trên có chính xác của công ty chứng khoán được cơ quan chức năng cấp phép không?
Sau đó, bạn hãy điền theo mẫu đăng ký, cung cấp địa chỉ cố định lâu dài, email, điện thoại thường xuyên sử dụng vì đây sẽ là địa chỉ mà công ty chứng khoán gửi thông tin. Sau đó là đăng ký dịch vụ và cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng.
Đầu tiên, bạn cần quan tâm đến mức phí giao dịch mà các công ty chứng khoán thu. Phí giao dịch là phí mà công ty chứng khoán thu trên mỗi giao dịch mua hoặc bán thành công của bạn. Thứ 2, cần chú ý đến tỷ lệ margin cho phép và lãi suất vay margin. Đây là mức lãi suất trong trường hợp bạn muốn vay tiền của công ty chứng khoán để mua thêm cổ phiếu.
Chuyển tiền vào tài khoản chứng khoán: Ngay sau khi mở tài khoản bạn sẽ được cung cấp số tài khoản và hướng dẫn chuyển tiền. Tài khoản chuyển đến là tài khoản của công ty chứng khoán mở tại 1 ngân hàng nào đó. Thông tin này sẽ có trong hướng dẫn chuyển tiền.
Chơi chứng khoán cần bao nhiêu tiền
Tùy theo thị giá của từng cổ phiếu mà số tiền bạn có sẽ mua được số lượng bao nhiêu. Trung bình mỗi lần mua từ 100 cổ phiếu. Do đó có thể từ 300 nghìn đồng trở lên là bạn có thể bắt đầu mua/bán và đầu tư chứng khoán
Cách mua cổ phiếu cho người mới tham gia thị trường chứng khoán
Tuỳ theo mục đích và nhu cầu của bản thân, nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu với những hình thức sau:
Tự đặt lệnh mua/bán qua các sàn hoặc phần mềm giao dịch: Điều này giúp người chơi tối ưu được chi phí bởi một số sàn giao dịch không tính phí dịch vụ.
Mua trực tiếp tại công ty phát hành cổ phiếu: Thông qua kênh phát hành này, người chơi sẽ có mức giá tốt. Tuy nhiên, nhà đầu tư phải đến tận nơi phát hành để thực hiện giao dịch.
Mua qua môi giới chứng khoán: Với hình thức này, nhà đầu tư có thể phải trả thêm phí giao dịch.
Những quy định cần nắm rõ trước khi mua bán cổ phiếu trên các sàn chứng khoán
Tại Việt Nam hiện tại có 3 sàn giao dịch chứng khoán. Sàn giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE), Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và sàn UPCOM. UPCOM là viết tắt của Unlisted Public Company Market – nơi giao dịch cho những công ty đại chúng chưa niêm yết, vì vậy mà về bản chất UPCOM không được coi là 1 sàn giao dịch.
Các sàn đều mở cửa vào các ngày làm việc trong tuần từ thứ 2 đến thứ 6, trừ những ngày lễ, Tết. Thời gian giao dịch trong ngày từ 9:00 sáng đến 14:45. Trong đó có khoảng thời gian nghỉ trưa từ 11:30 sáng đến 1:00 chiều.
Phiên khớp lệnh định kỳ diễn ra vào 15 phút đầu tiên và 15 phút cuối cùng của 1 ngày giao dịch. Mục đích của phiên khớp lệnh định kỳ là xác định mức giá mở cửa và mức giá đóng cửa của 1 ngày giao dịch. Trong các phiên giao dịch này, mức giá mở/đóng cửa được xác định dựa trên mức giá mà tại đó khối lượng khớp lệnh là lớn nhất. Các lệnh ATO (At-the-open) và ATC (At-the-close) sẽ được sử dụng trong phiên khớp lệnh định kỳ. Đây là 2 loại lệnh chỉ có khối lượng mà không có mức giá cố định, và được ưu tiên khớp trước tất cả những loại lệnh khác. Các lệnh mua/bán sẽ không được khớp ngay khi được nhập vào trong phiên khớp lệnh định kỳ mà phải chờ khi kết thúc 15 phút nhập lệnh. Giá tham chiếu chính là giá đóng cửa của phiên giao dịch liền trước đối với 2 sàn HOSE và HNX.
Phiên khớp lệnh liên tục là phiên giao dịch mà các lệnh mua/bán sẽ được khớp ngay lập tức sau khi nhập vào hệ thống. Loại lệnh được sử dụng nhiều nhất là lệnh LO (lệnh giới hạn, limited order). Lệnh LO là lệnh yêu cầu mua hoặc bán tại 1 mức giá xác định (mức giá bạn đặt) hoặc TỐT HƠN.
Ngoài lệnh ATO, ATC và lệnh LO thì còn một số loại lệnh cũng được sử dụng trong phiên khớp lệnh liên tục như MP, MTL, MOK, MAK… Tuy nhiên với người mới bắt đầu thì chỉ cần hiểu và biết cách sử dụng 3 loại lệnh ATO, ATC và LO là đủ.
Cách xem và phân tích bảng giá chứng khoán
Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, bảng giá chứng khoán niêm yết giá và khối lượng của từng mã chứng khoán và các chỉ số, được phân biệt bởi các màu sắc cơ bản:
Màu vàng: màu của mức giá tham chiếu
Màu tím: màu của mức giá trần
Màu xanh lam: màu của mức giá sàn
Màu xanh lá cây: áp dụng khi mức giá khớp lệnh đang CAO HƠN giá tham chiếu
Màu đỏ: áp dụng khi mức giá khớp lệnh đang THẤP HƠN giá tham chiếu
Giá tối đa (giá trần) và giá tối thiểu (giá sàn) cho phép được mua/bán trong phiên giao dịch ngày hôm đó. Quy định về giá trần và giá sàn ở mỗi sàn là khác nhau, như đối với sàn HOSE, giá trần và giá sàn được tính +- 7% so với giá tham chiếu. Hay +-7% là biên giao dịch tối đa cho phép ở sàn HOSE. Còn với sàn HNX, con số này là +-10%.
Xem bảng giá thị trường chứng khoán để biết những biến động về giá, khối lượng của cổ phiếu
Ngoài ra còn 2 thông tin rất quan trọng khác trên bảng giá mà bạn cần để ý bao gồm:
Chỉ số thị trường giúp bạn có góc nhìn tổng quan về toàn bộ thị trường. Cả thị trường đang tăng hay giảm, khối lượng giao dịch, giá trị giao dịch như thế nào. Các chỉ số thông dụng như ví dụ bảng giá ở trên bao gồm:
VN-Index: đây là chỉ số tập hợp tất cả CP giao dịch trên sàn HOSE
VN30-Index: đây là chỉ số tập hợp 30 CP lớn nhất (thông thường được tính theo vốn hóa thị trường) giao dịch trên sàn HOSE
VNXAllshare: đây là chỉ số tổng hợp tất cả CP giao dịch trên cả 2 sàn HOSE và HNX
HNX-Index: đây là chỉ số tập hợp tất cả CP giao dịch trên sàn HNX
HNX30-Index: chỉ số tập hợp 30 CP lớn nhất (thông thường được tính theo vốn hóa thị trường) giao dịch trên sàn HNX
UPCOM: đây là chỉ số tập hợp tất cả CP giao dịch trên sàn UPCOM
Giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài: Ở một thị trường nhỏ như Việt Nam, dòng tiền từ nhà đầu tư nước ngoài ảnh hưởng rất lớn đến biến động giá cổ phiếu. Vì thế hoạt động mua/bán của nhà đầu tư nước ngoài rất quan trọngđối với cổ phiếu mà bạn đang quan tâm. Nếu bạn thấy cổ phiếu đó được họ mua vào với khối lượng lớn liên tục trong nhiều ngày, có vẻ đó là 1 dấu hiệu tích cực. Ngược lại, nếu họ liên tục bán, hãy cẩn thận và tìm hiểu kỹ xem điều gì đang xảy ra.
Chọn cổ phiếu để chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu như thế nào?
Nếu bạn nhìn nhận cổ phiếu dưới góc độ đầu tư, coi việc sở hữu cổ phiếu chính là sở hữu doanh nghiệp và tập trung vào giá trị của doanh nghiệp. Khi đó, việc xác định điểm mua sẽ có 3 bước cơ bản sau:
Bước 1: Chọn 1 doanh nghiệp: đó là một công ty có lợi thế cạnh tranh trong ngành, có sức khỏe tài chính lành mạnh, có khả năng tạo ra dòng tiền ổn định và có 1 Ban lãnh đạo tuyệt vời. Bạn có thể bắt đầu với những cổ phiếu Bluechip.
Bước 2: Học cách định giá công ty bằng cách áp dụng P/E, P/B, P/CF, EV/EBITDA..
Bước 3: Mua khi mức giá trên thị trường thấp hơn so với định giá của bạn từ 30 – 50%.
Khi nào nên bán cổ phiếu? Hãy từ bỏ cách nghĩ về đầu cơ, mua giá thấp và bán giá cao trước khi bắt đầu bất kỳ 1 giao dịch nào. Hãy nghĩ về doanh nghiệp và giá trị doanh nghiệp trước khi mua hoặc bán cổ phiếu.
Đầu tư chứng khoán là sự kết hợp 50% là khoa học và 50% là nghệ thuật. Bạn sẽ không có 1 công thức chính xác 100% để có thể chiến thắng vì bạn không thể dự đoán trước được tương lai. Vì thế điều đầu tiên bạn cần phải làm là giảm thiểu khả năng mắc lỗi xuống mức thấp nhất có thể.
Lý do nên cân nhắc bán cổ phiếu là khi phát hiện ra mình đã mắc lỗi trong việc đánh giá/định giá cổ phiếu đó; công ty bị suy giảm trong các yếu tố kinh doanh và định giá, không còn đạt các tiêu chí đầu tư của bạn; lo lắng đến mất ngủ vì khoản đầu tư của mình; cần tiền và phải rút số tiền đầu tư ra trong khoảng từ 1 – 3 năm tới; tìm thấy 1 cổ phiếu khác có thể đem đến lợi nhuận cao hơn.
Trước khi chơi chứng khoán, người chơi cần trang bị cho bản thân những kiến thức cơ bản về lĩnh vực này. Một trong số đó là phải nắm rõ các thuật ngữ về chứng khoán:
Cổ phiếu: là xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.
Cách chơi chứng khoán hiệu quả cho người mới bắt đầu
Trái phiếu: Xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành trái phiếu.Chứng chỉ quỹ: Xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đại chúng.
Quyền chọn mua, quyền chọn bán: Được ghi trong hợp đồng cho phép người dùng lựa chọn quyền mua hoặc quyền bán một số lượng chứng khoán trong khoảng thời gian nhất định với mức giá xác định trước.
Hợp đồng tương lai: Bản cam kết mua hoặc bán các loại chứng khoán hoặc nhóm chứng khoán…với số lượng và mức giá nhất định vào ngày xác định trước trong tương lai.
VN-Index: Chỉ số thể hiện biến động cổ phiếu niêm yết trên HSX.
HNX-Index: Chỉ số thể hiện biến động cổ phiếu niêm yết trên HNX.
Ngoài kiến thức về thị trường chứng khoán, người chơi nhất thiết phải chuẩn bị vốn đầu tư cùng một vài thiết bị để truy cập và theo dõi như máy tính, điện thoại…
